Bir Bilgi Kaynağı Olarak Efemera ve Türleri

Özet

Bilimsel çalışmaların farklı kaynaklarla desteklenmesi, araştırmaların eksiksiz bir şekilde ortaya konulabilmesi bakımından önemlidir. Bu bağlamda özellikle gündelik yaşamın ayrıntılarını belgeleyen ve bu nedenle kültür tarihi çalışmalarında kullanılabilecek güçlü niteliklere sahip efemera türü belgelerin de bilgi kaynağı olarak değerlendirilmesi gerekir.

16. yüzyıldan itibaren gündeme gelen, özellikle bilimsel araştırma paradigmasının değişimiyle sürekli artan bir önem kazanan efemera, konuya yaklaşım ve kaynak değerleri yanı sıra tanım ve türleri anlamında da tartışılmaktadır. Bu bilgi kaynağının özellikle koleksiyoncular, arşivciler, kütüphaneciler ve müzeciler tarafından mesleki bakış açılarına dayalı çeşitli tanımları yapılmıştır. Ayrıca efemeranın türlere dayalı olarak değerlendirilmesi söz konusudur ve şüphesiz bunlar arasında arşivlerin, kütüphanelerin ve müzelerin koleksiyonlarına dâhil edebilecekleri birbirinden farklı türler bulunmaktadır.

Bu makale, temelde Türk arşivcilerin dikkatini efemera konusuna çekmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda, efemeranın tanımı ve tanımsal sorunları incelenerek arşivcilik bakış açısını yansıtan yeni bir tanım getirilmeye çalışılmış, farklı bakış açılarıyla sınıfl andırması ele alınmış ve arşivlere kabul edilebilecek türlere de değinilmiştir.