Kütüphanelerde İç Hava Kalitesinin İncelenmesi: Marmara Üniversitesi Merkez Kütüphanesi

Yazarlar

  • Güssün Güneş Marmara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü
  • Esin Bozkurt Marmara Üni, Mühendislik Fak, Çevre Müh. Böl, Çevre Bilimleri AD
  • Sinan Sönmez Marmara Üni, Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu Basım Teknolojileri Bölümü
  • Neşe Çakır Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Analitik Kimya AD

DOI:

https://doi.org/10.15612/BD.2015.486

Anahtar Kelimeler:

Kütüphaneler, iç ortam hava kalitesi, toz, çalışan sağlığı, kullanıcı sağlığı

Özet

Bu çalışmada Marmara Üniversitesi Merkez Kütüphanesi’nde iç ortam hava kalitesi incelenmiştir. İç ortam hava kalitesinin yetersizliği bireylerin çalışma verimlerini düşürebildiği gibi çeşitli sağlık sorunlarına da sebep olabilmektedir. İç ortam hava kalitesini etkileyen önemli kirletici kaynaklarından bir tanesi de partikül maddelerdir. İç hava ortamında bulunan partikül madde (PM), boyutlarına göre (PM10, PM2.5, PM1) insan sağlığını etkileyen hava kirleticilerden biridir. İç ortam hava kirleticileri oranı binaya, yaşanılan bölgeye ve mevsimsel dönemlere göre değişim göstermektedir. Partikül maddeye uzun süre maruz kalındığında göz, burun ve boğaz tahrişi, kaşınma, alerji, kanser, solunum yolu hastalıkları, kalp problemleri gibi çeşitli sağlık sorunlarının oluşumuna yol açabilmektedir. Çalışmamızda kütüphane binasının iç hava ortamında bulunan havadaki 10 mikrondan küçük çaptaki partiküllerin (PM10) kütüphane çalışanları ve kullanıcılarının sağlığına etkisi belirlenmiştir. 05/01/2014-01/06/2014 tarihleri arasında PM10 konsantrasyonu ve kullanıcı sayısı verileri toplanmıştır. PM10 için 2014 kış aritmetik ortalaması 23 μg/m3 ve maksimum değer 130 μg/m3 iken, ilkbaharda aritmetik ortalama 19 μg/ m3 ve maksimum değer 127 μg/m3’tür. 05/01/2014-01/06/2014 tarihleri arasında kütüphaneye giren kişi sayısı 09:00-18:59 saatleri arasında ortalama 228 ve maksimum 546’dır. 19:00-08:59 saatleri arasında ise aritmetik ortalama 94 ve maksimum 312 kişi olmuştur. Toz konsantrasyonu ve kullanıcı sayıları karşılaştırıldığında ikisinde de sınav dönemlerinde toz artışı gözlenmiştir. Hem gündüz, hem de gece için PM10 konsantrasyonları ile kişi sayısı arasında korelasyonun yüksek olduğu gözlenmiştir. Dolayısıyla kütüphanedeki kişi sayısı arttıkça havadaki toz miktarı da artmaktadır. Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği’nin (2015), Avrupa Birliği (AB) ve Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlediği PM10 sınır değerlerinin sınav dönemlerinde aşıldığı gözlemlenmiştir. Kadıköy bölgesindeki dış ortam PM10 konsantrasyonları ile kütüphanedeki PM10 konsantrasyonlarının artış ve azalışlarının benzer olduğu görülmüştür. Kütüphane binasında yeterli havalandırma sistemlerinin bulunmaması nedeniyle iç hava ortamındaki toz partikülleri çalışan ve kullanıcı sağlığı açısından risk oluşturduğu sonucuna ulaşılmıştır.

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Yayınlanmış

2015-12-30

Nasıl Atıf Yapılır

Güneş, G., Bozkurt, E., Sönmez, S., & Çakır, N. (2015). Kütüphanelerde İç Hava Kalitesinin İncelenmesi: Marmara Üniversitesi Merkez Kütüphanesi. Bilgi Dünyası, 16(2), 222-241. https://doi.org/10.15612/BD.2015.486

Sayı

Bölüm

Hakemli Makaleler