Bilgisayar Destekli Türkçe Tabanlı Medya İçerik Çözümleme Sistemi – 107K209 Projesi: Bir Olgu İncelemesi

Özet

İçerik çözümleme, çözümlenen medya içeriği nesnesine, yani iletişim metnine yönelik, iyi tanımlanmış sistematik bir bilgi sorgulama stratejisidir. Araştırma sürecinin ilk aşamalarından itibaren neyin aranacağının iyi tanımlanmış olması gereklidir. İçerik çözümlemenin kuramsal açıklamaları kimi zaman uygulamadan farklılık gösterebilir. İçerik çözümlemeye dayalı araştırmalar ilgili çalışmanın uygun bir temelde gerçekleştirilmesi için lazım olan aşamaları, teknikleri ve süreçleri gerekli kılarken diğer yandan zaman ve işgücünden tasarrufu da gerektirir. Yeditepe Üniversitesi bünyesinde görev yapan bir grup araştırmacı, Türkçe medya içeriği için bilgisayar destekli bir içerik çözümleme sistemi geliştirme kararına varmışlardır. Geliştirilen proje önerisi, Mayıs 2007’de TÜBİTAK’a 1001 kodlu bilimsel araştırma projesi olarak sunulmuş ve 107K209 kodu ile proje olarak destekleme kararı verilmiştir. Projenin amacı, Cumhuriyet Dönemi Türk Basınının içeriğini çözümleyecek, Türkçe tabanlı bir içerik çözümleme sistemini geliştirmektir. Bu projeyle geliştirilen Türkçe tabanlı bilgisayar destekli içerik çözümleme sistemiyle, Cumhuriyet Döneminde 1928’den bu yana yeni Türkçe harflerle yayımlanmış olan Türk gazetelerinin içeriklerinin çözümlenmesi için aşılması gereken en önemli altyapı engeli olan Türkçe içeriği çözümleyebilecek bilgisayar destekli sistem ihtiyacı karşılanmıştır. Bu sonuç raporunun amacı, proje hakkında birinci bilimsel bilgi sağlamak ve projenin metodolojik, bilimsel ve uygulama kaynaklı bulgularını tartışarak ortaya koymaktır. Raporun yapısı bu nedenle daha ziyade betimleyicidir ve tarihsel betimleme, sistem modelleme vb. bilimsel yöntem ve tekniklerden yararlanır. İçerik çözümleme, dilbilimsel ve bilgi erişim yöntemleri tartışmanın odağında yer almaktadırlar.