Antik Çağın En Önemli Yazı Malzemesi: Papirüs

Özet

Antik çağda kullanılan en önemli yazı malzemesi papirüstür. Papirüsten önce; çanak-çömlek parçaları, yassı taşlar, bronz, kurşun, kalay, bakır, gümüş ve altın madenlerinden yapılan levhalar kullanılırdı. Bunların yanı sıra bitki kökleri ve yapraklarından yapılan yazı malzemeleri, balmumu ile sıvanmış tahta levhalar, fildişinden yapılan levhalar ve keten kamışından yapılan organik yazı malzemeleri de kullanılmıştır. Ancak bunların hiçbiri papirüs kadar etkili, önemli ve kalıcı olamamıştır. Papirüs ilk defa M.Ö. 3300’lü yıllarda Eski Mısır’da yapılarak kullanılmıştır. Daha sonra tüm Akdeniz ülkelerine yayılarak kullanılmaya başlanan ve en geniş kullanım alanına sahip yazı malzemesi olmuştur. Papirüs kâğıdı önemimi M.S. XI. yüzyıla kadar korumuştur. Papirüs kâğıtları beyazlığına, inceliğine, boyutlarına ve cilasına göre değişik renklerde, farklı cins ve kalitede oluyordu. Papirüs kâğıdı kalite, uzunluk ve benzeri özelliklerine göre farklı fiyatlarla satılırdı. Papirüs kalınlığına, genişliğine, rengine ve kullanım alanlarına göre ayrı ayrı isimler alıyordu. Bu isimler hem papirüsün kalitesini gösteriyor, hem kullanım alanlarını belirtiyor, hem de fiyatlarını yansıtıyordu. Papirüsün üzerine matematik, astronomi, tıp, sihir, büyü ve dinselmetinler, kral listeleri, coğrafi listeler, şehir listeleri, ölüler kitapları ve okul kitapları, mitolojik yazılar, macera ve coğrafya yazıları gibi bilimsel ve edebi yazılar yazılırdı. Yazı ile doldurulan papirüs, rulo ve kodeks fleklinde, kutu ve deri kılıflara konularak saklanır ve taşınırdı.