Dijital İnsanî Bilimler ve Bilgi Hizmetleri

Özet

Tarihçilerin interaktif haritalar yaptığı, dilbilimcilerin metinlerde kullanılan kelimelerin örüntülerini belirlemek için bilgisayar teknolojilerini kullandığı günümüzde, hemen hemen her disiplinden araştırmacıların Internet’i ve Web’i interaktif bir şekilde kullandığı gözlenmektedir. Yakınsama ile birlikte disiplinler arası sınırların belirsizleşmeye başladığı söylenebilir. Dijital İnsanî Bilimler (DİB) de bu gelişmeler neticesinde geleneksel insanî bilimlerde bilgisayar teknolojilerinin kullanılmaya başlanmasıyla ortaya çıkmıştır. Araştırmada DİB’in genel özelliklerini belirlemek amaçlanmıştır. Bu sayede yeni kaynak türlerinin belirlenmesi, yeni yöntem ve araştırma davranışlarının kütüphaneler için oluşturduğu zorlukların tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada DİB alanında yayımlanan yayınlar üzerinden bilimetrik analizler yürütülmüştür. Erişilen yayınlar Keyword Plus (ID), doküman özleri ve doküman başlıklarında kullanılan kavramlar üzerinden incelenmiştir. Kavramların incelenmesinde (anahtar kelime, başlık ya da özler) çoklu uyum analizi (Multiple Correspondence Analysis) kullanılmıştır. DİB’de ortaya çıkan yeni kaynak türleri, kütüphanelerde hangi hizmetleri gerektirmektedir? DİB’de kullanılan yöntemler kütüphane ve bilgi hizmeti sağlayan kuruluşlar için yeni altyapıları gerektirmekte midir? gibi sorulara cevap aranmış, DİB’in kütüphane ve bilgi hizmetleri açısından ortaya çıkardığı meydan okumalara dikkat çekilmiştir. Araştırmada kütüphaneler başta olmak üzere bilgi hizmeti sağlayan kuruluşların, DİB gibi tezahür eden alanlar ile bu alanlara yönelik olarak ortaya çıkan kaynak türleri, ihtiyaçları ve araştırma davranışlarına yönelik tespitlerde bulunulmuştur.