İstanbul’da Bir Bizans Kütüphanesi: Halki (Heybeliada) Aya Triada (Kutsal Teslis) Manastırı Kütüphanesi’nden Ruhban Okulu Kütüphanesi’ne

Özet

İstanbul’daki Osmanlı dönemi kütüphaneleri araştırmacıların ilgisini çekerken şehirde
Bizans döneminden intikal eden kütüphaneler Osmanlı-Türk tarihçiliğinde araştırmalara fazla
konu olmamıştır. Bu makalenin amacı, Heybeliada Ruhban Okulu ve Heybeliada Aya Triada
(Kutsal Teslis) Manastırı Kütüphanesi’nin iç içe geçmiş tarihini Osmanlı dönemine odaklanarak incelemektedir. Halki Aya Triada Manastır Kütüphanesi, 16. yüzyılda, Avrupa’daki din savaşları çağında, batılı ve doğulu din adamları ve entelektüeller arasında iletişim yolu açarak önemli bir rol üstlenmiştir. 19. yüzyılda Heybeliada Ruhban Okulu’nun kurulması, sonrasında Heybeliada Aya Triada Manastırı Kütüphanesi’nin bu okulun kütüphanesine dönüştürülmesine, Ortodoks Hristiyanlığın tarihî merkezinde İstanbul Ortodoks Patrikhanesi tarafından ayrı bir önem atfedilmiştir. Kütüphanelerin önemini uluslararası çerçevede inceleyen bu makale, Osmanlı kültür tarihi alanındaki çalışmalara bir katkı sağlamayı hedeflemektedir. Makalede bilimsel yöntem olarak alan çalışması, diğer bir deyişle, kütüphane kataloglarının yerinde incelenmesi ve uluslararası kaynakların değerlendirilmesi yöntemi kullanılmıştır.