İlk ve Ortaöğretim Okullarında Belge Yönetimi Programları ve Türkiye’deki Durum
DOI:
https://doi.org/10.15612/BD.2010.244Anahtar Kelimeler:
Belge yönetimi, İlköğretim kurumları, Okul arşivleriÖzet
Kurumsal bilginin kaynağı olarak okulların doğal faaliyetleri sonucunda oluşan belgeler, okullardaki yönetim ve iletişim faaliyetlerinin önemli bir unsuru olmanın yanı sıra eğitim planlamasında bölgesel ve hatta ulusal boyutlarda yol gösterici bilgi kaynağı konumundadırlar. Okullardaki belgeleri etkin bir belge yönetimi programı ile yönetebilmek için, okulun tüm birimlerindeki belge yönetimi ile ilgili mevcut durumun, sorunların ve beklentilerin analiz edilmesi, ayrıca bağlı olunan yasal çevrenin ve ilgili alanda geliştirilen yol gösterici nitelikteki ulusal ve uluslararası düzenlemelerin de değerlendirilmesi gerekli görülmektedir. Bu makale kapsamında eğitim kurumlarında belge işlemlerini etkileyen ulusal ve uluslararası koşullar analiz edilerek, ülkemiz okullarında geliştirilebilecek belge yönetimi programlarının unsurları tanımlanmaya çalışılmıştır.
İndirmeler
Referanslar
Alabi, T.O. (2008). Methods of record keeping, storage and retrieval system. Yahaya L.A, Shenu R.A. ve Oniye O.A. (Ed.). Records Keeping For Head Teachers In Kwara State Primary Schools içinde (ss. 35-47). Ilorin: Kwara State Universal Basic Education Board.
Archives New Zealand. (2006, Temmuz). Fact sheet: electronic records [Elektronik sürüm]. Wellington, New Zealand: Archives New Zealand.
Ataman, B.K. (1995). Arşivcilik Terimleri Sözlüğü: Almanca, İngilizce, İtalyanca, Hollandaca, Rusça, İspanyolca karşılıklarıyla. İstanbul: Librairie De Pera.
Aydın, C. (2005). Bilgi teknolojilerinin belge yönetimine etkisi ve elektronik belge yönetimi. Bilgi Dünyası, 6(1), 89–97.
Bilgi Edinme Hakkı Kanunu. (2003). Resmi Gazete, Sayı: 25269, 24 Ekim 2003.
Children and Young People’s Directorate. (2009, Eylül). School records guidance to schools [Broşür]. 12 Aralık 2009 tarihinde http://www.sheffield.gov.uk/education/services-to-schools/information-services/records-management adresinden erişildi.
Çağlayan, A. (2005). İlköğretimlerde eğitimde yönetim, yönetimde kalite. İstanbul: Bilge Yayınları.
Desimal dosya anahtarı. (1955). 13 Aralık 2009 tarihinde Maviokul.com Web sitesinden erişildi: http://www.maviokul.com/idareci-evraklari/4737-okullar-icin-desimaldosya-anahtari.html.
Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü. (1993, 13-24 Aralık). III. Kurumlararası arşiv hizmetleri ders notları. Ankara: DAGM.
Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü. (2009a, 12 Ekim). Mevzuat, Yönetmelik. 12 Ekim 2009 tarihinde http://www.devletarsivleri.gov.tr/source.cms4/index.asp?wapp=01010501 adresinden erişildi.
Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü. (2009b, 12 Ekim). Mevzuat, Yönetmelik. 12 Ekim 2009 tarihinde http://www.devletarsivleri.gov.tr/source.cms4/index.asp?wapp=01010502 adresinden erişildi.
Devlet Arşiv Hizmetleri Hakkında Yönetmelik. (1988). Resmi Gazete, Sayı: 19816, 16 Mayıs 1988.
E-okul uygulaması. (2007, 2 Ekim). MEB İlköğretim Genel Müdürlüğü Genelge–2007/74, Sayı: 15709, 2 Ekim 2007.
E-okul uygulamasına geçiş. (2007, 2 Ekim). 12 Aralık 2009 tarihinde Haberler.Com Web sitesinden erişildi: http://www.haberler.com/e-okul-uygulamasina-gecis-haberi/.
Freedom of Information Act. (2000). 12 Aralık 2009 tarihinde Office of Public Sector Information Web sitesinden erişildi: http://www.opsi.gov.uk/Acts/acts2000/ukpga_20000036_en_1.
Government of Western Australia Department of Education and Training. (2005). Records Management Manual For School College And Campus Records. 20 Şubat 2009 tarihinde http://policies.det.wa.edu.au/Members/mullas/policy.2006-03-17.505392258/Orig_2008-04-04.4090071415.doc adresinden erişildi.
Hare, C.E. ve McLeod, J. (1997). Devolping a Record Management Programme. London: Aslib.
Harry, J. (1995). Creating the records management program in the Arlington. Independent School District [Arlington bağımsız okul bölgesinde belge yönetim programı kurulması]. T H E Journal, 23 (4): 1–5.
Ibraheem, T.O. (2008). Importance of record keeping in schools. Yahaya L.A, Shenu R.A. ve Oniye O.A. (Ed.). Records Keeping For Head Teachers In Kwara State Primary Schools içinde (ss. 27–34). Ilorin: Kwara State Universal Basic Education Board.
Kandur, H. (2006). Elektronik belge yönetimi sistem kriterleri referans modeli [Elektronik sürüm]. Ankara: Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü.
Karakaş, S, Rukancı ve F, Anameriç. H. (2009). Belge Yönetimi ve Arşiv Terimleri Sözlüğü. Ankara: T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü.
Külcü, Ö. (2000). Modern kurumlarda bir denetim aracı olarak belge yönetimi ve ülkemizdeki durum. Türk Kütüphaneciliği 14, 18–46.
Külcü, Ö. (2007). Belge yönetiminin değişen yüzü: standartlaşma çalışmaları ve uluslararası uygulamalar. Bilgi Dünyası, 8(2), 230–279.
Külcü, H.U. (2008). Belge yönetiminde kapasite değerlendirme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Managing School Records. (2009). 11 Ekim 2009 tarihinde Wikieducator Web sitesinden erişildi: http://wikieducator.org/images/4/48/Unit_One_B.pdf.
Milli Arşiv Kanun Tasarısı. (2007). Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü. 12 Ekim 2009 tarihinde http://www.basbakanlik.gov.tr/docs/kkgm/kanuntasarilari/milli%20arsiv/milli%20arsiv%20kanunu.doc adresinden erişildi.
Millî Eğitim Bakanlığı. (2007, 22 Mayıs). Duyuru. 7 Aralık 2009 tarihinde http://caycuma.meb.gov.tr/DosyalarProgramlar/Ar%C5%9Fiv-malzm.saklama.s%C3%BCreleri.doc adresinden erişildi.
Millî Eğitim Bakanlığı Arşiv Hizmetleri Hakkında Yönetmelik. (1990, 18 Mart). Resmi Gazete. Sayı: 20465, 18 Mart 1990.
Millî Eğitim Bakanlığı Arşiv Hizmetleri Hakkında Yönetmeliğin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik. (2005, 04 Mayıs). Resmi Gazete. Sayı: 25805, 04 Mayıs 2005.
Millî Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları Yönetmeliği. (2003, 27 Ağustos). Resmi Gazete. Sayı: 25212, 27 Ağustos 2003.
Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim Kurumları Yönetmeliği. (2004, 08 Haziran). Resmi Gazete. Sayı: 25486, 08 Haziran 2004.
Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği. (2009, 31 Temmuz). Resmi Gazete. Sayı: 27305, 31 Temmuz 2009.
Muhafazasına Lüzum Kalmayan Evrak ve Malzemenin Yok Edilmesi Hakkında Kanun. (1988). Resmi Gazete, Sayı: 19949, 04 Ekim 1988.
National Archives and Records Administration. (2009). Establishing a school archives. 15 Mayıs 2009 tarihinde http://www.archives.gov/about/history/building-an-archives/school-archives.html adresinden erişildi.
Odabaş, H. (2009). Bilgi kaynaklarının işletiminde elektronik doküman yönetimi ve elektronik belge yönetimi sistemlerinin rolü. Akademik Bilişim’09 - XI. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri içinde (ss. 411-421). Şanlıurfa: Harran Üniversitesi.
Özdemirci, F. (1997):”Arşiv sorunlarına bakış: belge üretim yaklaşımı”, Belge Yönetimi: Yayınlanmamış İki Bildiri ve Yayınlanmış Bir Kitap Hakkında Yazılanlar içinde (ss. 1-15). Ankara.
Özdemirci, F. Torunlar M. ve Saraç S. (2009). Üniversiteler için belge yönetimi ve arşiv sistemi işlemleri (BEYAS) el kitabı. Ankara: 2009.
Özdemirci, F. ve Odabaş, H. (2005). Yazışma yönetimi ve dosyalama işlemleri. Ankara: Alter Yayıncılık.
Penn, Ira A., Pennix, G. ve Coulson J. (1994). Record Management Handbook. Aldershot, Hants, England; Brookfield, Vt.: Gower.
Records Management Society of Great Britain. (2006, 10 Şubat). Records management toolkit for schools [Elektronik sürüm]. Newcastle, United Kingdom: Records Management Society of Great Britain.
Records Management Society of Great Britain. (2008a). RM Toolkit for schools: record management policy. 23 Şubat 2009 tarihinde http://www.rms-gb.org.uk/download/730 adresinden erişildi.
Records Management Society of Great Britain. (2008b). RM Toolkit for schools: creating information management systems. 23 Şubat 2009 tarihinde http://www.rms-gb.org.uk/download/731 adresinden erişildi.
Records Management Society of Great Britain. (2008c). RM Toolkit for schools: information audits. 23 Şubat 2009 tarihinde http://www.rms-gb.org.uk/download/735 adresinden erişildi.
Records Management Society of Great Britain. (2008d). RM Toolkit for schools: retention guidelines. 23 Şubat 2009 tarihinde http://www.rms-gb.org.uk/download/789 adresinden erişildi.
Records Management Society of Great Britain. (2008e). RM Toolkit for schools: introduction to retention schedule. 23 Şubat 2009 tarihinde http://www.rms-gb.org.uk/download/733 adresinden erişildi.
Records Management Society of Great Britain. (2008f). RM Toolkit for schools: safe destruction of records. 23 Şubat 2009 tarihinde http://www.rms-gb.org.uk/download/739 adresinden erişildi.
Resmi Yazışmalarda Uygulanacak Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik. (2004). Resmî Gazete, Sayı: 25658, 02 Aralık 2004.
Standart Dosya Planı. (2005). T.C. Başbakanlık Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü Genelge, Sayı: 320–3802, 24 Mart 2005.
Sunmola, R.O. (2008). Records keeping in Nigerian schools. Yahaya L.A, Shenu R.A. ve Oniye O.A. (Ed.). Records Keeping For Head Teachers In Kwara State Primary Schools içinde (ss. 1-26). Ilorin: Kwara State Universal Basic Education Board.
Şentürk, B. (2005). Kurumlarda arşiv personeli için performans yönetimi ve uygulamaları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Taymaz, H. (2001). İlköğretim ve ortaöğretim okul müdürleri için okul yönetimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Taymaz, H. (2009). İlköğretim ve ortaöğretim okul müdürleri için okul yönetimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Tutum, C. (1994). Kamu yönetiminde yeniden yapılanma. Ankara: Nurol.
Tümer, D. (2010). Eğitim kurumlarında belge yönetimi uygulamaları: Türk Eğitim Derneği okulları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Tümer, D. ve Külcü, Ö. (2010). Eğitim kurumlarında belge yönetimi koşullarının değerlendirilmesi: 22 ilk ve orta dereceli özel okulda yapılmış bir araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 24(3). 10 Kasım 2010 tarihinde, http://tk.kutuphaneci.org.tr/index.php/tk/article/view/2220 adresinden erişildi.
Ulusal Bilgi Güvenliği Teşkilatı ve Görevleri Hakkında Kanun Tasarısı. (2007). 12 Aralık 2009 tarihinde Türkiye Bilişim Derneği sitesinden erişildi: http://www.tbd.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=245&tipi=5&sube=0.
Üstün, A. (1997). Arşivlerde verimlilik ve elektronik belge yönetimi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Wilkinson, W.A. (1917). Rural school management. Boston: Silver, Burdett & Company.
Yıldız, A.K. (2005). Kurumsal bilginin stratejik planlamadaki rolü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
