Oldenburg’un Üçüncü Mekân Paradigması Bağlamında Kütüphane Mekânının Sorgulanması

Özet

Mekân ve mekâna ilişkin kavramlar, daha çok disiplinler arası bir çerçeveye sahip olduklarından geniş kapsamlı ve karmaşık anlamları ile çok kolay tanımlanamazlar. Belirli bir çevre ya da mekân içerisinde örneğin bir mimarın, bir planlamacı ya da tasarımcının gözlem ve algıları, bir coğrafyacı, bir antropolog, bir çevrebilim ya da toplum bilim uzmanının gözlem ve algılarından farklı olabilmektedir. Öte yandan mekânı kullanan birey(ler)in düşünce ve duyumsamaları ise bu algılara çok daha değişik açılar katabilir. Bununla beraber, yaşam kalitesinin en önemli / belirleyici etmenlerinden olan mekânların, optimal bir biçimde yapılandırılması pek çok disiplin alanının ilgilendiği bir konu olduğundan bu bağlamda tüm perspektifler titizlikle değerlendirilmelidir.

Bu çalışmada, kamu alanlarına / mekânlarına “üçüncü mekân” kavramlaştırması ile değişik bir paradigma sunan kent sosyoloğu Ray Oldenburg’un, söz konusu paradigması çerçevesinde “kütüphane” mekânlarının sorgulanması amaçlanmıştır. Betimleme yönteminin kullanıldığı bu çalışmada, geniş kapsamlı bir literatür araştırması yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda, “üçüncü mekân” özellikleri taşıyan bir kütüphanenin, değişen teknoloji dünyasının biçimlendirdiği bilgi toplumuna yönelik kütüphane ve kütüphane hizmetlerinin mekânsal boyutunun bulanıklaşması hatta ortadan kalkması kaygısına karşı güçlü bir alternatif olabileceği kanısı oluşmuştur.