Türkiye’de Üniversite Kütüphaneleri: Geçmişten Günümüze - Kapsamlı Bir Analiz

Özet

Üniversite kütüphaneleri, üyelerine çok çeşitli temel destek ve hizmetler sağlayarak akademik ortamda yaşamsal bir rol oynamaktadır. Bu kütüphaneler, araştırma materyalleri ve akademik kaynaklardan en son teknolojiye ve uzman personele erişime kadar, hem fiziksel alanlarında hem de çevrimiçi olarak, bir öğrenme, işbirliği ve yenilik kültürünü geliştirme işlevleri ile de ön plana çıkmaktadır. Güçlü ve gelişen bir bilgi ekonomisini desteklemek için gerekli kaynakları ve araçları sağlayarak kendi ülkelerinin kalkınmasına katkıda bulunmaları beklendiğinden, önemleri akademik ortamın ötesine geçmektedir. Bu araştırmanın amacı, Türkiye’deki üniversite kütüphanelerinin yaşadığı durum ve zorlukların ayrıntılı bir analizini sağlamaktır. Çalışmada betimleme ve belgesel tarama yöntemleri kullanılmış, yerli ve yabancı geniş bir literatür ile resmi birincil belge ve ortamlardan elde edilen veriler analiz edilerek yorumlanmıştır. Çalışmanın kapsamı, geçmişten günümüze Türkiye üniversite kütüphanelerinin tarihsel, yönetsel, yasal ve teknolojik sorunlarıyla belirlenmiştir.Çalışmanın sistemli bir bütünlük kazanması için Türkiye’deki üniversite kütüphanelerine doğrudan ve dolaylı etkisi olduğu düşünülen boyutlar çeşitli başlıklar altında gruplandırılmıştır. Çalışmanın kapsamını oluşturan bu başlıklar, “Mevzuat, organizasyon ve idari yapı”; “Politika, yönetmelikler ve standartlar”; “Bütçe, bina, derme yönetimi, insan kaynakları, kullanıcılar ve diğer ilgili konular”; “İşbirlikleri” ile “Bilgi ve iletişim teknolojileri” biçimindedir. Çalışma, tarihsel bağlamı da göz önünde bulundurarak, bu kütüphanelerin geçmişte karşılaştıkları ve günümüzde de karşılaşmaya devam ettikleri sorunlara ilişkin kapsamlı bir anlayış sunmayı hedeflemektedir. Araştırmanın bulguları, üniversite kütüphanelerinin geçmişte karşılaştığı zorlukların henüz etkili bir şekilde ele alınamadığını ve çözüme kavuşturulamadığını göstermektedir. Çalışmanın, üniversite kütüphanelerini hem tarihsel bağlamda hem de günümüzdeki durumu ile değerlendirmeye yönelik yöntemsel, çok yönlü ve çok boyutlu yaklaşımı özgün bir bakış açısı sunmaktadır. Çalışmada uygulanan kapsamlı ve derinlemesine değerlendirme süreci, bu alandaki önceki çalışmalardan ayrılan özelliğidir. Bu yaklaşımın, üniversite kütüphanelerine bütüncül bir bakış açısı sağlayarak, genel performanslarının daha ayrıntılı ve doğru bir şekilde değerlendirilmesine olanak tanıyacağı düşünülmektedir.