Gönüllü Kütüphanecilerin Deprem Bölgesindeki Gözlem ve Deneyimleri Üzerinden Psikolojik İlk Yardım Yetkinliğinin Önemi ve Gerekliliği

Özet

Bireylerin, yaşadıkları olaylardan olumsuz yönde etkilenmelerinin sonucunda oluşan psikolojik travmanın etkisinden çıkarak normal şartlara kavuşması, planlanmış yöntemlerle olanaklıdır. Bu yöntemler arasında sıklıkla tercih edilenlerden biri de psikolojik ilk yardımdır. Bu çalışmanın amacı, seçili örneklem üzerinden kütüphanecilerin psikolojik ilk yardım becerilerine sahip olmalarının önemini ortaya koymak ve bu konudaki sorunları ele alarak çözüm önerileri sunmaktır. Araştırmanın bulguları 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli gerçekleşen afetin ardından deprem bölgesine giderek kütüphane hizmeti sunan gönüllü kütüphanecilerin gözem ve deneyimlerinin değerlendirilmesine dayanmaktadır. Araştırma kapsamında dokuz kütüphaneciyle yüz yüze yapılan görüşmelerde yarı yapılandırılmış soru seti kullanılmıştır. El edilen veriler betimsel içerik analizi yöntemi kullanılarak çözümlenmiştir. Bulgular, kütüphanecilerin deprem bölgesinde hem temel kütüphanecilik hizmetleri hem de bölgedeki halkın beklentilerine ve ihtiyaçlarına bağlı olarak çeşitli temalarda hizmetler sunduğunu, deprem bölgesindeki çocukların gezici kütüphanede oyun ve eğlence amaçlı etkinliklerle daha fazla ilgilendiklerini, yetişkinlerin ise duygularını ve düşüncelerini paylaşabilecekleri kişilere ihtiyaç duyduğunu göstermektedir. Araştırmada, kütüphanecilerin deprem bölgesindeki gözlem ve deneyimlerine dayanarak psikolojik ilk yardım eğitimi almaları ve bu konudaki bilgi ve becerilerini geliştirmeleri gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Değerlendirme sonucunda, kütüphanecilerin ve uzman psikologların birlikte çalışarak kütüphane temelli psikolojik ilk yardım eğitimi için materyaller oluşturmaları gerektiği önerisinde bulunulmuştur. Bu araştırmayı bilgibilim literatüründe yer alan psikolojik ilk yardım konulu çalışmalardan ayıran ve özgün kılan yan, kütüphanecileri merkeze alarak planlanması ve sonuçların kütüphanecilerin gerçek deneyimleri üzerinden kanıta dayalı bir yaklaşımla elde edilmiş olmasıdır. Yapılan araştırmanın, ulusal literatürde psikolojik ilk yardım ve kütüphanecileri birlikte ele alan kanıta dayalı bilimsel bir yayına ulaşılamadığından önemli bir boşluğu dolduracağı düşünülmektedir.