Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Öğrencilerinin Çevrimiçi Mahremiyet Farkındalığı

Özet

Dijital teknolojiler ve internet günlük yaşamımızı kolaylaştırmaya devam ederken kullanıcıların mahremiyetini de olumsuz etkilemektedir. Çevrimiçi ortamın güvenli kullanımı hakkında yeterli düzeyde farkındalığa sahip olmayan bireylerin çevrimiçi mahremiyeti tehlike altındadır. Çevrimiçi mahremiyet farkındalığına sahip olmayan bireyler, çevrimiçi ortamda dolandırıcılık ya da istismar gibi farklı olumsuzluklarla karşı karşıya kalabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümlerinde öğretim gören lisans öğrencilerinin çevrimiçi mahremiyet farkındalık düzeylerini belirlemek ve çevrimiçi mahremiyet farkındalığının çeşitli değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymaktır. Nicel yönteme dayalı olarak yapılan araştırmanın katılımcıları, 2024 yılında Türkiye’deki Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümlerinde öğrenim gören 335 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırma verileri, kişisel bilgi formu ve “çevrimiçi mahremiyet farkındalığı ölçeği” (Korkmaz, Vergili ve Karadaş, 2021) ile toplanmıştır. Verilerin analizinde bağımsız gruplar t-testi ve tek yönlü varyans analizi (one-way ANOVA)’den yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğrencilerin çevrimiçi mahremiyet farkındalıkları orta düzeydedir. Öğrencilerin çevrimiçi mahremiyet bilgisine sahip olmaları, çevrimiçi mahremiyet farkındalıklarını olumlu yönde etkilemektedir. Çevrimiçi mahremiyet hakkında bilgisi olan öğrencilerin çevrimiçi mahremiyet farkındalıkları, diğerlerine göre daha yüksektir. Öğrencilerin çevrimiçi mahremiyet farkındalıkları, yalnızca iletişim alt boyutunda, cinsiyetlerine ve internette geçirdikleri süreye göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermektedir. Öğrencilerin çevrimiçi mahremiyet farkındalıkları ile kişisel bilgisayarları olup olmaması, çevrimiçi mahremiyet endişeleri olup olmaması, sınıf düzeyleri ve çevrimiçi ortamları kullanma amaçları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık yoktur. Çalışma sonuçları, bilgi ve belge yönetimi bölümü öğrencilerinin çevrimiçi mahremiyet farkındalığının genel bir değerlendirmesini yapılmasını sağlayarak mevcut duruma ışık tutmaktadır. Ayrıca çevrimiçi mahremiyet literatürüne de katkı sunmaktadır.