Türk Millî Eğitim Sisteminde Bilgi Okuryazarlığı: Politikalar, Öğretim Programları, Öğretmenler ve Öğrenciler Üzerine Bir Araştırma

Özet

Eğitim sistemi içerisindeki milyonlarca öğrencinin mevcut koşullar içerisinde hem akademik hem de günlük yaşamlarında bilgi okuryazarı bireyler olmamaları halen devam eden büyük sorundur. Bu araştırmanın temel amacı, Türk Millî Eğitim Sistemini etkileyen unsurlar çerçevesinde ve öğretim programlarıyla öğrencilere bilgi okuryazarlığı becerilerini kazandırma yolunda yapılanları ortaya çıkarmak ve çözüm önerileri sunmaktır. Bu kapsamda bilgi okuryazarlığı unsurları çerçevesinde Türk Millî Eğitim Sistemine yön veren politika belgeleri incelenmiş ve 9. sınıfa ait 13 öğretim programı değerlendirilmiştir. Uygulamaya yansıyan durumu anlamak için Ankara’da bulunan toplam 11 fen lisesinde 9. sınıfa devam etmekte olan 389 öğrenci ve bu dersleri veren 197 öğretmene anket uygulanmıştır. Çalışmada betimleme yöntemine uygun olarak nicel ve nitel araştırma yöntemleri bir arada kullanılmış olup, politika belgeleri ve 13 öğretim programı içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiş, anket uygulamaları sonucu elde edilen verilerin istatistiksel analizi IBM SPSS Statistics 22.0 ile yapılmıştır. Sonuç olarak, Türk Millî Eğitim Sistemini etkileyen belgelerin içeriğinde öğrencilere bir bütün olarak bilgi okuryazarlığı becerilerini kazandırmaya yönelik düzenlemelere yer verilmediği saptanmıştır. Öğretim programlarında ise bilgi okuryazarlığı unsurlarının birbiriyle bağlantılı olarak yürütülmediği ortaya çıkarılmıştır. Öğretmen ve öğrenci anketlerine bu sonuçların yansıdığı görülmüştür. Sorunların çözümüne ilişkin geleceğe yönelik planlamaları kapsayan model önerisi ve çeşitli öneriler geliştirilmiştir.